TUTYA NEDİR ?

Tekne, yat ve gemileri denizlerde oluşan korozyona karşı koruyan ve kurban anot olarak kullanılan çinko alaşımlarından üretilen metal ürünleridir. Türkiye’de çinko anota özellikle denizcilik sektöründe “ TUTYA “ denilmektedir Tutya ayatımıza ilk olarak Kimyager Humphrey Davy tarafından bir kraliyet donanmasına ait gemide 1824 yılında kullanılmasıyla girmiştir. 1950'li yıllardan öncesinde karina ve su altı teçhizatlarını korumada kullanılan tutya tiplerinin pek de güvenilir olduğu söylenemez. A-18001K Askeri standardı bilim adamlarının 50 yılı aşkın süreden beri devam eden çalışma ve deneyleri sonucunda elde edilmiştir. Bu tür tutyaları kullanırken su altı kesiminde çok az korozyon problem yaşayan gemilere nazaran aynı özellikteki Çinko tutyayı kullanan benzer başka geminin ağır korozyona maruz kalması açıklanamıyordu. Müteakip çalışmalar gösterdi ki, bazı çinko tutyalar, zaman içinde üzerlerinde oluşan ince film tabakası nedeniyle göreceli olarak pasif duruma geçmekte ve akabinde elektrokimyasal olarak aktif kalamamaktaydı. Bu pasifleştirici film tabakasının ana etmenleri demir oksitlerdi ve bu demirin kaynağı ise element olarak imalat aşamasında Çinko'nun içinde bulunan demir idi. Bu çalışmalar sonucunda Güvenilir bir Çinko Tutya'nın azami müsaade edilebilir demir oranı Yüzde 0.0014 olmalıdır. Bunun sonucu olarak ilk ABD Askeri Standardı , A-18001A, doğmuş oldu. Bu standart Bakır ve Silikon gibi bir kaç bozucu element'e de müsaade etti, fakat tutya alaşımındaki pasifleşmenin ana sebebi demir fazlalığı idi. Tutya Üreticilerinin bu standardı karşılayabilmeleri için dökümhanelerde en saf çinko ile çalışmaları gerekiyor ve bunu kirletmemeleri gerekiyordu. Bu o zamana ve hala da oldukça zor bir işlemdir. Uzun yıllar boyunca metalürji uzmanları Süper Yüksek Kalite çinko'dan daha güvenilir ve işlemesi kolay bir alaşım arayışı içinde oldular. Çinkonun küçük miktarlarda alüminyum ve kadmiyum elementleri ile alaşım haline getirilmesi, oluşan alaşımdaki artabilecek demir oranını tolere ettiği keşfedildi. Böylece, Tutya standardı içindeki demir oranını yüzde 0.005'e kadar artıracak biçimde değiştirildi. .Bu yeni ve takip eden standardı karşılayan Çinko tutyalar esas olarak Çinko Oksit olarak adlandırılan ince ve yapışık bir film oluşturur. Bu film sürekli olarak tutya yüzeyinde eniz suyuyla temasta olan taze bir çinko alaşımı ortaya çıkaracaktır, böylece tutya sürekli olarak elektrokimyasal olarak aktif kalacaktır. Bu nedenle Çinko pasifleşmeyecektir. Bir Çinko tutyanın bağlı olduğu metal yapıya korozyon koruması sağlaması için yüzeyinde sürekli bir elektro kimyasal hareket oluşması gerekir. Halihazırda dünyanın en geçerli standardı olan bu ABD Askeri standardında tasdik edilmeden üretilmiş çinko tutyalar yukarıda bahsedildiği biçimde kirlenme riski taşıyacak ve takıldıkları metalleri korumayacaktır. Korozyon Nedir? Korozyon, metal veya metal alaşımlarının oksitlenme veya diğer kimyasal etkilerle aşınma durumudur. Paslanma ve oksitlenme korozyona örnek olarak verilebilir. Anot katot ve elektrolitik ortamın bir araya gelmesi ile korozyon oluşur. Galvanik Korozyon Nedir? Tuzlu su gibi elektrolitik bir sıvının içinde iki farklı metalin (şafta bağlı pervane) elektriksel olarak bağlantısından ileri gelen elektrokimyasal bir reaksiyon sonucu oluşan bir korozyon çeşididir. Marin sektöründe, korozyondan korunma yöntemi olarak tutya, katodik koruma yöntemidir. Galvanik Korozyondan Korunma Yöntemi Olarak Katodik Koruma Katodik koruma metalleri korozyondan korumak üzere kullanılan en etkili yöntemdir. Katodik korumanın temel ilkeleri elektrokimyasal korozyon teorisine dayanır. Buna göre bir elektrokimyasal hücreden net bir akım geçtiğinde anotta oksidasyon reaksiyonu, katotta buna eşdeğer olacak şekilde redüksiyon reaksiyonu yürür. Böyle bir sistem içinde katot bölgesinde hiç bir şekilde korozyon olayı meydana gelmez. Bu teoriye dayanarak bir metalin yüzeyindeki anodik bölgeler katot haline dönüştürülerek korozyon olayı kesin şekilde önlenebilir.